Những ngày này, khi trời mới dừng mưa giông, ánh nắng đỏ rực của mặt trời chiếu xuyên qua núi đồi ở vùng cao xứ Quảng. Không khí trong lành và mát mẻ đến lạ thường, cùng với những cánh đồng rộng lớn ngập tràn nước. Đây cũng là thời điểm người dân ra đồng săn bắt những loại động vật lưỡng cư để chế biến thành những món ăn mà họ yêu thích.
Dụng cụ “săn” nòng nọc rất đơn giản, chỉ cần một rỗ và một cái đụt tre được gắn bên hông là công cụ “săn” nòng nọc của người dân vùng cao.
Sau khi hoàn thành vụ gặt, khi trời bắt đầu mưa giông, hầu như ai cũng ra đồng bắt nòng nọc. Có người sử dụng thời gian chăn trâu để xúc nòng nọc.
Nòng nọc là ấu trùng của ếch, nhái và cóc. Một số người mới nghe về nó có thể sợ hãi, nhưng đối với người dân vùng cao huyện Ba Tơ, nòng nọc lại là một món đặc sản độc đáo. Chỉ có khách quý mới có thể được trải nghiệm và mua nòng nọc này.
Nòng nọc được xem như một lựa chọn ăn ngon và giàu dinh dưỡng hơn nhiều so với thịt heo, bò, tôm, cá, theo cách mà người dân miêu tả.
Với người dân ở huyện miền núi Quảng Ngãi, nòng nọc được coi là một loại “đặc sản” ngon và bổ dưỡng, không có loại đặc sản nào sánh bằng, kể cả thịt trâu, thịt heo, thịt bò, gà, vịt, cá. Chính vì vậy, chỉ có khách quý mới được người dân nơi đây mang ra chế biến thành món ăn để thể hiện sự thiết đãi.
Nòng nọc là món “siêu” sạch vì đồng ruộng vùng cao không dùng thuốc bảo vệ thực vật. Nó cũng là món “siêu” bổ dưỡng cho phụ nữ sau khi sinh, vừa ngon, vừa mát, giúp lợi sữa, còn với các cụ già sẽ giúp dễ ngủ, ngủ ngon giấc
Họ sẽ di chuyển đến thửa ruộng khác sau khi đã xúc ở thửa ruộng này vào hôm nay. Đồ nghề để “săn” nòng nọc của họ rất đơn giản, chỉ cần có một cái rổ tre, nhựa và một cái đụt đan tre được đeo bên hông, vì vậy bất kỳ ai cũng có thể “săn” được nòng nọc.
Người xúc cátay nhẹ nhàng đặt cái rổ xuống mặt ruộng, rồi lấy một nắm đất múc lên. Họ tiếp tục thực hiện việc này cho đến khi rổ đầy đất, sau đó trở về nhà để chế biến thành những món ăn ngon lành.
Sau mỗi trận mưa giông, ấu trùng của nòng nọc thường di chuyển từ suối đến cánh đồng ở đây, thu hút sự quan tâm của nhiều người dân.
Bà Phạm Thị Huê (34 tuổi), ngụ tại xã Ba Tô, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi, cho hay: “Trong thời gian này, trên đồng có rất nhiều nòng nọc. Nòng nọc là các loài cóc, ếch, nhái sống trong rừng, khe suối và sinh sản. Khi mùa mưa đến, chúng trôi xuống đồng ruộng. Nòng nọc cóc có màu đen, còn ếch và nhái có màu sáng. Số lượng nòng nọc dao động từ 0,5-0,7 kg/người nếu ít và có thể lên đến cả kg/người nếu nhiều.”
Có những ngày may mắn, chúng ta có thể mua được cả 1 kg/người, trong khi những ngày khác chỉ khoảng 0,5-0,7 kg/người.
Theo nhiều người dân tộc thiểu số Hre ở huyện miền núi Ba Tơ, nếu nhắc đến những món ăn từ nòng nọc ngon thì không thể không kể đến những cách chế biến tuyệt vời. Ban đầu, nòng nọc được bắt về và sau khi mổ bụng, nó sẽ được làm sạch kỹ càng và sau đó chà bằng muối để rửa sạch và làm ráo nước. Tiếp theo, nòng nọc có thể được chế biến thành nhiều món khác nhau như canh rau rừng, nòng nọc ướp với sả và ớt rồi xào, hoặc nướng… Món ăn này có vị ngọt, giòn, béo và thơm ngậy, là một món nhậu mà các quý ông rất thích.
Con nòng nọc “mập ú” nằm chung với tép và cua đồng.
Theo bà Huê, thực phẩm tốt nhất không phải là thịt heo, thịt bò, thịt trâu hay gà, vịt, cá biển, mà là nòng nọc. Nó không chỉ là một món ăn “siêu” sạch vì được trồng trên đồng ruộng vùng cao không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, mà còn là một món ăn “siêu” bổ dưỡng cho phụ nữ sau khi sinh. Nó vừa thơm ngon, vừa mát, giúp tăng lượng sữa cho bé, đồng thời giúp các cụ già dễ ngủ và ngủ ngon giấc.
Ở huyện miền núi Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi, mọi người đã lâu nay đã truyền thống săn bắt và chế biến các món ăn từ nòng nọc, tạo nên một phần trong văn hóa độc đáo của địa phương.
Do số lượng nòng nọc bắt được ít, nên hầu hết người dân đều chế biến chúng thành thức ăn cho gia đình. Chỉ khi có số lượng lớn hơn, họ mới đem bán tại chợ với mức giá khoảng 70-100.000 đồng/kg.
Nòng nọc được coi là một loại đặc sản, chỉ dành cho khách hàng đặc biệt, mà người dân địa phương mang ra chế biến thành món ăn để chiêu đãi.
Ở huyện miền núi Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi, việc săn bắt và chế biến các món ăn từ nòng nọc đã trở thành một nét văn hóa lâu đời. Trong những ngày mưa giông, người dân thường ra những con khe, suối hay các cánh đồng để “săn” nòng nọc, sau đó chế biến thành những món ăn ngon mà họ yêu thích.
(TN&MT).
