Với nhiều biến thể khác nhau như cà phê trứng, cà phê sữa chua hay sinh tố cà phê có thể thấy người Việt đã thực sự trân quý và xem văn hoá cà phê như một phần không thể thiếu trong cuộc sống thường ngày.
BÍ MẬT CỦA CÀ PHÊ VIỆT
Quá trình pha chế, cũng như sự pha trộn các loại hạt đã mang lại cho cà phê Việt những đặc trưng riêng không giống với cà phê của bất kỳ nơi nào khác trên thế giới. Hầu hết các đồn điền cà phê của Việt Nam đều tập trung ở Tây Nguyên, vùng đất được mệnh danh là ‘Châu Âu của Việt Nam‘ vì khí hậu trong lành và đồi núi bạt ngàn. Bên cạnh cà phê, những tỉnh thành phía Nam cũng là nơi trồng nhiều các loại nông sản khác như trà hay hoa.
Nhưng điều gì thực sự làm nên hương vị thơm ngon hiếm có của cà phê Việt? Nhiều ý kiến cho rằng chính nhờ cách rang hạt cà phê truyền thống đã tạo ra hương vị đặc biệt đậm đà đó. Người Việt thường rang cà phê cùng rượu gạo, một chút muối và bơ. Chính bơ là lý do giải thích tại sao cà phê Việt Nam có thể nhỏ từng giọt chậm tới vậy bởi lẽ bên trong cà phê có một kết cấu dầu nhẹ. Một số tiệm rang xay còn thêm các hương vị như sô cô la hoặc caramel để khách hàng có thêm nhiều lựa chọn.
Một bộ lọc nhỏ giọt xuất hiện từ thời Pháp thuộc hay còn gọi là phin được đặt trên miệng cốc. Người uống sẽ rót nước nóng vào phin, đậy nắp lại rồi kiên nhẫn chờ từng giọt cà phê từ từ chảy xuống.
Chờ đợi từng giọt cà phê chảy xuống từ phin là ‘cái thú’ trong cách uống cà phê của người Việt |
CÁC LOẠI CÀ PHÊ Ở VIỆT NAM
Ở Việt Nam, cà phê từ lâu đã không còn là một thức uống đơn thuần. Bên cạnh những loại cà phê truyền thống như cà phê nâu hay cà phê sữa đá, du khách còn có thể lựa chọn thưởng thức rất nhiều biến thể hấp dẫn khác của thứ đồ uống nổi tiếng này.
Cà phê sữa
Hầu hết người Việt sẽ uống cà phê với đường hoặc sữa đặc. Thói quen này được hình thành bởi trong thời kỳ đầu khi mới du nhập, người Pháp hầu như rất khó có thể mua được sữa tươi ở Việt Nam.
Cà phê đen pha cùng sữa đặc là cách uống cà phê phổ biến nhất ở Việt Nam |
Cho đến ngày nay, sữa tươi vẫn không phải là nguyên liệu phổ biến trong các quán cà phê truyền thống. Ở miền Bắc, cà phê đen nguyên chất pha cùng sữa đặc có đường được gọi là cà phê nâu. Trong khi người dân miền Nam gọi là cà phê sữa. Mặc dù, nhiều người thường lựa chọn thưởng thức cà phê sữa đá nhưng vẫn có ‘phiên bản nóng’ cho loại đồ uống này.
Cà phê sữa chua
Cà phê kết hợp cùng sữa chua là trải nghiệm mới mẻ mà du khách nên thử |
Cũng giống như cà phê, sữa chua ban đầu được người Pháp du nhập vào Việt Nam và dần trở nên phổ biến trong ẩm thực địa phương. ‘Cà phê sữa chua’ nghe có vẻ là một sự kết hợp kỳ quặc, nhưng vị béo ngậy của sữa chua hòa cùng sự đậm đà của những giọt cà phê đen chắc chắn sẽ không khiến một vị khách nào thất vọng.
Cà phê trứng
Cà phê trứng lần đầu tiên xuất hiện ở Hà Nội vào những năm 1940 |
Lòng đỏ trứng gà được đánh bông cùng sữa đặc tạo thành ‘lớp bọt khí‘ vàng óng quyến rũ phía trên tầng cà phê đậm đặc là điểm nổi bật của món đồ uống vốn được mệnh danh là ‘tiramisu của người Việt‘. Cà phê trứng lần đầu tiên xuất hiện ở Hà Nội vào những năm 1940, khi sữa khan hiếm và người dân nghĩ ra cách dùng lòng đỏ trứng để thay thế. Tiệm ‘Café Giảng’ là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai mong muốn thưởng thức món đồ uống hấp dẫn này ở Việt Nam.
Cà phê cốt dừa
Cà phê cốt dừa được người trẻ rất ưa chuộng trong vài năm trở lại đây |
Vẫn có nhiều tranh cãi xung quanh nguồn gốc công thức của loại cà phê này. Tuy nhiên có một điều chắc chắn là nó đã trở thành món đồ nhiều người trẻ Việt yêu thích trong vài năm trở lại đây. Cà phê đen với sữa đặc được pha thêm cốt dừa tạo thành một món đồ uống đá xay hiện đại. Một phiên bản ‘truyền thống‘ hơn được bán ở những quán hàng nhỏ là cà phê nâu trộn với nước cốt dừa và sữa tươi.
Sinh tố cà phê
Cà phê còn được kết hợp cùng sinh tố bơ hoặc hồng xiêm |
Trong những năm gần đây, cà phê thậm chí còn được kết hợp với sinh tố trái cây. Các cửa hàng nước ép trái cây nổi tiếng đã sử dụng hỗn hợp kem trái cây tươi với một chút cà phê Việt, đôi khi còn cho thêm sữa chua hoặc hạt điều. Ở Hà Nội, hãy thử sinh tố cà phê trộn chuối và bơ. Còn trong Sài Gòn thì chắc chắn không nên bỏ qua món sinh tố cà phê sapoche (cà phê pha trộn cùng hồng xiêm, một loại trái cây đặc trưng của miền nhiệt đới). Cả hai đều là sự kết hợp hoàn hảo của caffein và vitamin.
NHỮNG QUÁN CÀ PHÊ ‘KHÔNG THỂ BỎ QUA’ Ở VIỆT NAM
Hà Nội được coi là trung tâm văn hóa cà phê ở Việt Nam. Bất chấp việc những quán cà phê theo phong cách hiện đại ngày càng trở nên phổ biến thì các quán hàng vỉa hè truyền thống vẫn chật kín khách hàng đủ mọi lứa tuổi từ sáng đến tối mịt.
Chỉ chọn ra một vài địa điểm không thể nào diễn tả hết được tính sâu rộng trong văn hóa quán cà phê ở Việt Nam, nhưng dưới đây là một số gợi ý cho những du khách ghé thăm hai đô thị lớn nhất đất nước:
‘Phố cà phê’ Triệu Việt Vương
‘Phố cà phê’ Triệu Việt Vương ở Hà Nội |
Được biết đến với cái tên ‘Phố cà phê‘, khu phố nằm quận Hai Bà Trưng giàu lịch sử của Hà Nội này có nhiều quán cà phê tất thảy nơi nào khác ở Việt Nam, từ các cửa hàng truyền thống do nhiều thế hệ của các gia đình tiếp nối đến những quán cà phê hiện đại tân thời được giới trẻ ưa chuộng. Quán Cafe Yêu thích của người Hà Nội (117 Triệu Việt Vương), đã có mặt ở đây ba thập kỷ, pha một cốc mạnh mẽ mà vẫn thu hút được đông đảo khách đến quán.
Café Giảng
Chuyến du lịch đến Hà Nội dường như sẽ không thể trọn vẹn nếu du khách bỏ lỡ cơ hội thưởng thức hương vị cà phê trứng tại chính ‘quê hương’ của nó. Quán cà phê Giảng (39 Nguyễn Hữu Huân), ở ven khu phố cổ Hà Nội, là nơi đầu tiên bán món đồ uống này từ những năm 1940. Kể từ đó tới nay, hương vị cà phê trứng ở đây gần như vẫn không hề thay đổi. Mặc dù những chiếc ghế đẩu nhỏ xíu của quán có thể không thoải mái nhất, nhưng hương vị đồ uống chắc chắn là lý do hàng đầu để du khách quyết định tới đây. Những người không uống được cà phê có thể nếm thử bọt trứng với đậu xanh hoặc ca cao ngọt.
Café Phố Cổ
Quang cảnh Hồ Hoàn Kiếm từ quán Cafe Phố Cổ |
Nằm khuất sâu trong một lối đi hẹp giữa các gian hàng bán túi xách và ba lô, quán Cafe Phố Cổ là điểm đến mà bất cứ ai cũng có thể phóng tầm nhìn ra thẳng Hồ Hoàn Kiếm cách đó không xa. Từ ban công yên tĩnh quán, du khách vừa có thể thưởng thức cà phê vừa vừa ngắm những dòng xe cộ qua lại không ngớt.
Cafe La Tamia
Là một quán cà phê mang phong cách retro ở Thành phố Hồ Chí Minh, La Tamia (38/05 Trần Khắc Chân) mang đến cho du khách một cái nhìn chân thật về Sài Gòn xưa. Thư giãn trên những chiếc ghế sofa cổ điển hoặc chiêm ngưỡng bộ sưu tập TV và máy hát cổ của chủ là những gì du khách có thể làm trong khi nhâm nhi ly cà phê tuyệt vời ở đây.
UỐNG CÀ PHÊ NHƯ DÂN SÀNH
Một vài lưu ý nhỏ cho những người lần đầu thưởng thức cà phê Việt
Nếu là người thích vị cà phê nhẹ, hãy lựa chọn bạc xỉu, một loại cà phê có nhiều sữa đặc hơn cà phê nâu. Món này cũng sẽ có hương vị giống như kem cà phê và sẽ để lại ấn tượng cho những tín đồ ‘hảo ngọt‘.
Những người sành cà phê thực sự lại lựa chọn cà phê đen. Một chút đường sẽ không làm thay đổi hương vị gốc của cà phê như sữa.
Tránh để đói trước khi thưởng thức thứ đồ uống đậm đà này. Một số quán cà phê địa phương cũng có phục vụ thêm những món ăn nhẹ hoặc hãy thử một bữa sáng điển hình của người Việt là ‘bánh mì pa tê‘ cùng ‘cà phê sữa đá‘.
Đỗ An (Theo Lonely Planet)