Hematogen (hay gematogen), là một loại đồ ăn bổ sung dinh dưỡng từ thời Liên Xô, nổi tiếng vì có chứa ít nhất 5% albumin, thuật ngữ chỉ huyết (máu) của bò.
Ở Liên Xô trước đây, thực phẩm luôn đóng một vai trò quan trọng nên ngay cả tới những món quà vặt cũng đều có những tác dụng nhất định tới sức khỏe. Những thanh Hematogen được cho là có khả năng hỗ trợ điều trị bệnh thiếu máu, suy dinh dưỡng và mệt mỏi. Trước đây, những thanh kẹo này chỉ được bày bán tại hiệu thuốc. Tuy nhiên, ngày nay, người dân có thể dễ dàng tìm mua tại nhiều cửa hàng, thậm chí cả trên các trang thương mại điện tử.
Theo Russia Beyond, phiên bản đầu tiên của Hematogen được phát triển tại Thụy Sĩ vào năm 1890. Thời điểm đó, chúng được biết với cái tên “Gomel’s Hematogen” – là hỗn hợp được làm máu bò và lòng đỏ trứng. Đến những năm 1920, Liên Xô đã điều chỉnh công thức để đưa vào khẩu phần ăn của binh lính. Theo thời gian, những thanh kẹo ngọt ngào đậm mùi hương vani hay sôcôla này đã làm say mê biết bao trẻ em cũng như người lớn ở xứ sở Bạch Dương.
Hematogen thường được sản xuất trực tiếp tại các lò mổ để không lãng phí huyết bò. Quá trình sản xuất những thanh kẹo này mất khoảng 24 giờ. Đầu tiên, người ta sẽ trộn sữa đặc, đường, si-rô glucose và vanillin (chất tổng hợp hương vị) sau đó để hỗn hợp nguội lại. Huyết bò chỉ được thêm vào khi hỗn hợp này đã nguội, bởi chúng sẽ đẩy nhanh quá trình làm đông. Ngày hôm sau, những bánh lớn này sẽ được cắt nhỏ thành từng thanh.
Trái với suy nghĩ của nhiều người, hầu hết người dân Nga thời Liên Xô đều biết rất rõ rằng các thanh Hematogen có chứa huyết bò. Tuy nhiên, họ vẫn yêu thích món ăn vặt đặc biệt này bởi vị ngon, giàu chất sắt, giúp điều trị chứng thiếu máu của trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai, cũng như tăng tốc độ hồi phục của binh lính bị thương.
Do hàm lượng sắt cao, sau khi ăn Hematogen sẽ hậu vị “kim loại” kỳ lạ trong miệng. Ngày nay, do chứa hàm lượng đường cao, nó không còn được coi là nguồn cung cấp sắt có lợi nữa mà các bác sĩ khuyến nghị người dân nên ăn thịt đỏ thay thế.
Thời kỳ “đỉnh cao” của những thanh Hematogen là vào thời kỳ Liên Xô. Tuy nhiên, cho tới tận ngày nay, nó vẫn rất phổ biến ở Nga và các nước thuộc Liên Xô cũ khác như Ukraine, thậm chí ở một số quốc gia xa xôi khác Mỹ và Canada, cũng có thể tìm mua chúng. Mặc dù vậy, hương vị những thanh Hematogen ngày nay không còn giống với nguyên bản vì các nhà sản xuất sử dụng huyết bột thay vì huyết thật. Tuy nhiên, chúng phần nào vẫn có thể gợi nhớ lại những kỷ niệm cho những ai đã từng ăn.
Đỗ An(Theo Oddity Central)
