Món dưa hồng của bà mẹ quê

Cá ngừ kho dưa hồng

Phần nhiều món ăn từ dưa hồng đều thanh mát, hợp với thời tiết nóng bức của mùa hè – mùa dưa hồng rộ trái. Nó dường như là món xóa nhòa ranh giới giữa người giàu và người nghèo. Với dưa hồng, ai cũng có thể được ăn ngon.

Nấu canh, kho cá

Tôi về quê vào mùa hè, dạo chợ thấy đang mùa dưa hồng nên người ta bán nhiều, từ loại tươi cho tới loại đã muối chua. Ngay lập tức, trong đầu tôi xuất hiện ngay hình ảnh chảo dưa hồng muối chua kho cá ngừ, canh dưa hồng nấu tôm hay cá… Vậy là, tôi nhanh tay mua lấy mua để nào dưa chua, nào dưa tươi… như thể sợ bị ai giành hết. Đúng ra là tôi muốn gom góp các món ăn kỷ niệm từ thuở thơ bé ấy vào lòng.

Dưa hồng muối chua được làm từ trái dưa non, rửa sạch, ngâm muối chừng năm đến bảy ngày là có thể dùng. Loại dưa này sau khi muối có vị chua nhẹ, dai nhưng vẫn giòn, vì vậy đem kho cá không sợ bị rã nát. Nhà tôi thường kho dưa hồng muối chua với cá ngừ hoặc cá cờ. Chiên cá ngừ vàng sơ, lấy ra. Phi thơm hành tỏi với ít ớt màu; hòa đường, nước mắm, muối, một ít bột ngọt hoặc bột nêm vào chén nước cho tan ra rồi chế vào chảo dầu, đun sôi, hạ lửa nhỏ vừa.

Tiếp theo, xếp lại cá vào chảo, để sôi liu riu cho đến khi cá thấm gia vị rồi cho dưa hồng muối đã cắt thành lát dày vừa ăn vào. Tiếp tục để lửa liu riu cho đến khi vị chua của dưa thấm vào cá và các loại gia vị trong chảo cá thấm vào dưa hồng, rắc tiêu và thả vài trái ớt vào kho chung sẽ rất thơm. Thành phẩm là một chảo cá còn lúp xúp nước, màu vàng đẹp; cá, dưa và các loại gia vị quyện vào nhau đậm đà thành một món ăn hoàn hảo.

Canh dưa hồng

Dưa hồng tươi thường được dùng để nấu canh. Mỗi nơi sẽ nấu một kiểu khác nhau. Ở Bình Định quê tôi, người ta thường nấu canh với tôm tươi, cá mục hấp hoặc cá cơm mồm hấp. Người Bình Định nấu với gì cũng giã ra, có thể chỉ vì thói quen hoặc như vậy sẽ ngọt nước hơn. Dưa hồng rửa sạch, bào vỏ, bỏ hạt, bằm thành sợi nhỏ. Cá nục hấp lấy thịt giã nhuyễn, xào sơ rồi nêm nếm, cho nước vào đun sôi, thêm dưa vào, chờ nước sôi lại thì bắc xuống liền.

Nếu không thích xào cá, bạn có thể ướp với hành, ớt, tiêu, nước mắm, muối, bột ngọt hoặc bột nêm. Đun nồi nước sôi, cho cá và dưa vào, đợi nước sôi lại, bắc xuống bếp, nêm hành ngò. Dưa hồng nấu với tôm tươi hay cá cơm mờm cũng theo cách như vậy. Chỉ mất chừng mười phút, bạn sẽ có ngay nồi canh thanh mát, ngon lành.

Dưa hồng trộn nước mắm cũng đủ ngon

Chỉ với một chén nước mắm ớt tỏi thật ngon và vài trái dưa hồng muối chua cũng thành một món ăn gây… hao cơm. Dưa hồng muối chua xắt lát vừa ăn, vắt ráo nước, làm chén nước mắm pha với ớt, tỏi, đường, bột ngọt trộn vào, có thể ăn ngay hoặc chờ 20 phút đến nửa tiếng cho dưa ngấm gia vị, trở nên đậm đà hơn. Hôm nào lười trộn, bạn chỉ cần rửa sạch dưa, xắt lát, pha chén nước mắm cho ngon rồi cứ vậy mà ăn, cũng ngon ngang ngửa kiểu trộn nước mắm. Khi không có dưa hồng muối, cứ bào vỏ, bằm sợi trái dưa hồng tươi đem trộn với chén nước mắm ớt tỏi, ăn ngon không kém.

Dưa hồng trộn nước mắm

Những ngày chay, mẹ tôi còn lấy dưa chưa chín già, xắt lát chấm với muối đậu phộng hoặc muối mè. Món ăn có vị mát mát, ngọt ngọt, béo béo. Vị ngọt mát của dưa hồng khiến mẹ tôi mê hơn dưa hấu. Kể sơ sơ vài món cũng đủ thấy đây là thứ nguyên liệu tuyệt diệu từ thiên nhiên. Đây là một trong những loại trái mà ăn kiểu nào cũng ngon, rẻ tiền và không tốn nhiều thời gian chế biến.

Đứng trong bếp kho nồi cá mà tôi nhớ hồi còn nhỏ, mẹ bận chợ búa kiếm tiền nên mấy anh em đi học về lại tất tả chia nhau đứa ở nhà nhóm lửa bắc cơm, đứa đạp xe ra chợ mua đồ ăn, đứa chiên cá, đứa xắt dưa, đứa giã nước mắm… Đứa nào đứa nấy nhỏ xíu vậy mà hay, xoay xở chỉ hơn nửa tiếng đã có cơm ăn.

Các món ăn kể trên thường có trong mâm cơm nhà tôi vì nấu nhanh, để mấy đứa nhỏ đang tuổi ăn tuổi lớn như anh em tôi lúc đó nhanh có cơm bỏ vào bụng sau một buổi học đói meo. Mà nguyên liệu ngày đó sao ngon quá, con cá mắt tươi trong, nước mắm thơm ngon mùi cá cơm. Cho nên bây giờ nhiều khi nấu thì nấu vậy mà trong đầu vẫn cứ luẩn quẩn tìm kiếm mùi vị ngày xưa.

Tội nghiệp bà mẹ già ở quê, hễ tới mùa dưa hồng là lại mua gửi vô cho mấy đứa con sống ở thành phố, kèm theo vài con cá ghe mới vô và cả mớ cá hấp ngọt ngon. Tụi con cứ thèm ăn những món quê trớt như vậy đó, để nhớ quê, để má có cớ gửi vô và để anh em tụi con chạy qua chạy lại nhà nhau lấy đồ ăn, thăm hỏi, chọc ghẹo nhau.

Theo Phụ nữ TP.HCM