Sáng dậy thấy chút hanh hao, tôi bỗng thèm thèm cái vị deo dẻo đậm đà của những hạt nếp non mỏng dẹt.
Tôi rất mê cốm. Nhớ hồi bé xíu ở Hải Phòng, chỉ dịp Trung thu mới có cốm, tôi thường được ăn loại cốm rang màu trắng trắng và cốm dẻo màu xanh, dính hơi giống xôi nhưng hạt mỏng hơn, còn chút màng cám gạo và thơm mùi lúa mới.
Lên cấp 2 có lần được anh Hiếu mua cho cốm Hà Nội, tôi mới biết có cái loại cốm gói lá sen thơm nức, hạt mỏng dính và ngọt ngào đến thế. Hồi ấy thỉnh thoảng anh lại mua cho tôi chút quà anh gặp trên đường đi học về, lúc thì cái bánh gai tròn tròn hình trụ, và có một vài lần là bánh cốm Hà Nội, cái loại hình hộp vuông làm trên một mảnh lá chuối, thơm ngọt. Hiếm khi tôi được ăn lắm vì rất ít khi có người từ tận Hà Nội gánh gánh cốm xuống Hải Phòng bán.
Cấp 3 có lần tôi lên nhà bác Hiền ở Hà Nội chơi, được ăn cốm ở chợ Nguyễn Cao, tự nhiên thấy mừng húm vì tôi sắp lên đại học, sắp được ở đất cốm rồi. Thế nào rồi tôi lại học trường Dược, ở ngay khu Tăng Bạt Hổ, ngay gần chợ Nguyễn Cao. Thế là thân luôn với chị hàng cốm ở đấy.
Nhớ 2 năm cuối, thỉnh thoảng rủng rỉnh lại mua 2 gói cốm nho nhỏ, 1 gói mang lên Bào chế biếu thầy Long uống trà (hồi ấy có gì ngon cũng nhớ ngay đến thầy), 1 gói để tôi nhúc nhắc thưởng thức cả buổi.
Tầm từ đầu hè đến cuối thu, lần nào đi về Hải Phòng tôi cũng mua một gói cốm thật to mang về cho mẹ. Duyên thế! Khi bố mẹ chuyển nhà lên Hà Nội thì nhà tôi ở ngay đất Làng Vòng. Khỏi nói con bé như chuột sa chĩnh gạo! Lọ mọ vào làng, xem giã cốm và có mấy số liên lạc của các chị bán cốm.
Rồi khi chuyển sang cái nhà bây giờ, duyên lại nối dài vì ko cố ý mà lại ở ngay đất cốm thứ 2 của Hà Nội: Mễ Trì. Thỉnh thoảng vào mùa, tôi đưa trẻ con đi qua, mấy mẹ con lại hào hứng ngó nghiêng các bác trong làng ngồi tuốt bông làm cốm, phơi đầy rơm xanh trên hè… So với cốm Vòng, cốm Mễ Trì mộc mạc hơn, nhưng vị thì không hề kém cạnh, có lẽ bởi cái chất lúa thóc rơm thì mộc mạc lại là một thế mạnh. Cốm Mễ Trì xanh hạt hơn và hơi vàng, dưới con mắt của đứa thích vẽ thì nó là màu cốm chấm thêm chút xíu vàng mơ, vị đậm đà.
Tôi thích cốm giót (cốm đầu nia) hơn. Nhưng cốm giót phải ăn tươi và ăn sớm, ví dụ mới giã thì phải ăn ngay, chứ để từ sáng đến chiều tối thì nó lại hơi cứng mất độ dẻo dính đặc trưng của giót rồi. Lá me thì bay bay từng hạt và có thể để lâu hơn mà vị vẫn ngon. Tôi thích ăn cốm nên từ bé 2 đứa trẻ con cũng thích theo.
Buổi chiều đi bơi về qua vòng xuyến cầu vượt Mễ Trì, tôi hay dừng xe ghé mua của chị hàng cốm ngồi gần đó. Riết rồi quen. Nhưng khoảng từ hết mùa cốm trước, chúng tôi đưa đưa nhau đi bơi về không thấy chị ngồi ở góc đường nữa.
Các món bánh là từ cốm cũng rất ngon. Tôi đi Pháp hay mua bánh cốm làm quà tặng bạn bè và đối tác. Nhiều khi tôi thấy mình đúng là có cung ăn uống. Cái duyên gặp gỡ cứ đưa đẩy về miền ẩm thực. Đi khắp nơi đều thấy con đường từ cái dạ dày đến trái tim thật là gần, có lẽ bởi vậy, nên nhờ ẩm thực tôi tìm được rất nhiều bạn hữu đáng yêu.
Thêm 1 điều rất riêng nữa, khi ăn cốm, ngắm nhìn cốm, tôi rất hay nhớ mẹ.
Ds Bùi Thị Hương Thảo – ĐH Y Hà Nội
