Đặc sản Hà Giang được biết đến những món ăn ngon được chế biến từ thịt và bánh hấp dẫn như: Cháo ấu tẩu, thắng dền, phở chua, bánh cuốn,… níu chân du khách.
Hà Giang không chỉ được biết đến là địa điểm du lịch nổi tiếng bậc nhất cả nước với khung cảnh thiên nhiên hoang sơ, kỳ vĩ tuyệt đẹp mà còn níu chân du khách bởi nền ẩm thực phong phú, có nhiều món ăn ngon.
Trong đó có một số đặc sản không thể không nhắc đến ở Hà Giang như cháo ấu tẩu, thắng dền, phở chua, bánh cuốn phố cổ Đồng Văn.
Cháo ấu tẩu
Cháo ấu tẩu còn được gọi là “cháo độc dược” hay “cháo chết người” bởi thành phần nguyên liệu đặc biệt. Đó là củ ấu tẩu. Loại củ này bản chất rất độc nhưng được người dân Hà Giang sơ chế kỳ công, biến tấu thành món ăn thơm ngon, bổ dưỡng.
Những người trung tuổi ăn cháo ấu tẩu để bồi bổ xương cốt, còn với du khách đường xa, người buôn bán tứ xứ lại coi món ăn này như liều thuốc thần giúp xoa tan mệt nhọc, lấy lại giấc ngủ sâu và khoan khoái sau ngày dài lao động vất vả.
Ban đầu, cháo ấu tẩu chỉ được biết đến như món ăn giải cảm của đồng bào dân tộc Mông. Sau này, người dân địa phương đã thêm một số gia vị, phụ gia khác, chế biến thành món cháo đặc sản Hà Giang.
Nhiều du khách nhận xét, nếu chưa thưởng thức cháo ấu tẩu thì chưa được xem là đến Hà Giang. Đây là một trong những đặc sản gần như chỉ vùng đất này mới có với hương vị riêng biệt, không hòa lẫn với bất cứ đâu.
Thắng dền
Thoạt nhìn, thắng dền khá giống món bánh trôi Hà Nội, sủi dìn Hải Phòng nhưng kích cỡ nhỏ hơn, chỉ độ đầu ngón tay cái. Thắng dền được làm từ bột gạo nếp, tạo nhiều màu sắc xanh, đỏ vàng từ các nguyên liệu tự nhiên như lá nếp, gấc, nghệ,… Tùy theo khẩu vị của thực khách mà phần nhân bánh để chay hoặc thêm đỗ xanh.
Cách chế biến món thắng dền cũng đơn giản. Người ta luộc chín những viên bánh rồi múc ra bát, thêm hỗn hợp nước đường đun cùng gừng, nước cốt dừa. Thực khách có thể cho thêm lạc hoặc vừng rang để tạo độ bùi, ngậy cho món ăn.
Phở chua
Nhắc đến đặc sản Hà Giang, người ta thường nghĩ đến những cái tên quen thuộc như thắng cố, cháo ấu tẩu, mèn mén, rượu ngô,… nhưng không ai biết, phở chua cũng là món ăn nổi tiếng nơi đây.
Nguyên liệu chính của món này là bánh phở. Bánh phở phải chọn loại tươi, được tráng mềm mịn chứ không dùng loại phở khô. Ngoài ra còn có thịt lợn rán (xá xíu), vịt quay, lạc đã chao dầu, lạp xường hoặc xúc xích tự chế và một số loại rau ăn kèm gồm rau húng thơm, tỏi tươi, đu đủ hoặc dưa chuột nạo.
Riêng nước dùng chua ngọt được xem như “linh hồn” món ăn, được làm từ một loại dấm thật chua, hòa với đường và bột sắn quấy sệt, nêm nếm chút gia vị rồi đem đun sôi, đảo đều tay.
Khi khách gọi món, người bán trải đều bánh phở ra đĩa, xếp các lát thịt lợn, lạp xưởng rán cháy cạnh, vài miếng thịt vịt quay vàng rộm rồi điểm vài ngọn rau húng, chút lạc chao dầu đập dập lên trên. Sau đó rưới nước dùng, làm thành phở chua ngọt có hương vị lạ miệng, hấp dẫn.
Bánh cuốn phố cổ Đồng Văn
Tuy vẻ ngoài giống món bánh cuốn miền xuôi, đều làm từ bột gạo hấp tráng mỏng nhưng bánh cuốn ở Hà Giang lại mang nét riêng, trong đó bánh cuốn phố cổ Đồng Văn được nhận xét là ngon, chuẩn vị hơn cả.
Phần bánh trắng mịn, mỏng, mềm và thơm mùi gạo. Thực khách có thể ăn bánh cuốn thường (gồm nhân mộc nhĩ và thịt xay nhỏ) hoặc bánh cuốn tráng trứng gà.
Đặc biệt, nước chấm của món bánh cuốn này được làm từ nước xương ninh thay vì dùng mắm chua ngọt như nhiều nơi nên có vị ngọt thanh, ăn không ngấy. Người ta đựng nước chấm nóng hổi trong bát, thêm chả miếng (hoặc thịt viên), hành lá, mùi tàu thái nhỏ.
Ngoài những món ăn hấp dẫn được thưởng thức tại chỗ, du khách có thể mua một số đặc sản Hà Giang khác về làm quà cho bạn bè, người thân như thịt gác bếp, mật ong bạc hà, chè Shan tuyết, rượu ngô, bánh tam giác mạch,… hay các loại quả đặc trưng như hồng giòn không hạt, ớt gió, cam sành, na đá bở,…
Cháo ấu tẩu
Cháo ấu tẩu còn được gọi là “cháo độc dược” hay “cháo chết người” bởi thành phần nguyên liệu đặc biệt. Đó là củ ấu tẩu. Loại củ này bản chất rất độc nhưng được người dân Hà Giang sơ chế kỳ công, biến tấu thành món ăn thơm ngon, bổ dưỡng.
Những người trung tuổi ăn cháo ấu tẩu để bồi bổ xương cốt, còn với du khách đường xa, người buôn bán tứ xứ lại coi món ăn này như liều thuốc thần giúp xoa tan mệt nhọc, lấy lại giấc ngủ sâu và khoan khoái sau ngày dài lao động vất vả.
Ban đầu, cháo ấu tẩu chỉ được biết đến như món ăn giải cảm của đồng bào dân tộc Mông. Sau này, người dân địa phương đã thêm một số gia vị, phụ gia khác, chế biến thành món cháo đặc sản Hà Giang.
Nhiều du khách nhận xét, nếu chưa thưởng thức cháo ấu tẩu thì chưa được xem là đến Hà Giang. Đây là một trong những đặc sản gần như chỉ vùng đất này mới có với hương vị riêng biệt, không hòa lẫn với bất cứ đâu.
Thắng dền
Thoạt nhìn, thắng dền khá giống món bánh trôi Hà Nội, sủi dìn Hải Phòng nhưng kích cỡ nhỏ hơn, chỉ độ đầu ngón tay cái. Thắng dền được làm từ bột gạo nếp, tạo nhiều màu sắc xanh, đỏ vàng từ các nguyên liệu tự nhiên như lá nếp, gấc, nghệ,… Tùy theo khẩu vị của thực khách mà phần nhân bánh để chay hoặc thêm đỗ xanh.
Cách chế biến món thắng dền cũng đơn giản. Người ta luộc chín những viên bánh rồi múc ra bát, thêm hỗn hợp nước đường đun cùng gừng, nước cốt dừa. Thực khách có thể cho thêm lạc hoặc vừng rang để tạo độ bùi, ngậy cho món ăn.
Phở chua
Nhắc đến đặc sản Hà Giang, người ta thường nghĩ đến những cái tên quen thuộc như thắng cố, cháo ấu tẩu, mèn mén, rượu ngô,… nhưng không ai biết, phở chua cũng là món ăn nổi tiếng nơi đây.
Nguyên liệu chính của món này là bánh phở. Bánh phở phải chọn loại tươi, được tráng mềm mịn chứ không dùng loại phở khô. Ngoài ra còn có thịt lợn rán (xá xíu), vịt quay, lạc đã chao dầu, lạp xường hoặc xúc xích tự chế và một số loại rau ăn kèm gồm rau húng thơm, tỏi tươi, đu đủ hoặc dưa chuột nạo.
Riêng nước dùng chua ngọt được xem như “linh hồn” món ăn, được làm từ một loại dấm thật chua, hòa với đường và bột sắn quấy sệt, nêm nếm chút gia vị rồi đem đun sôi, đảo đều tay.
Khi khách gọi món, người bán trải đều bánh phở ra đĩa, xếp các lát thịt lợn, lạp xưởng rán cháy cạnh, vài miếng thịt vịt quay vàng rộm rồi điểm vài ngọn rau húng, chút lạc chao dầu đập dập lên trên. Sau đó rưới nước dùng, làm thành phở chua ngọt có hương vị lạ miệng, hấp dẫn.
Bánh cuốn phố cổ Đồng Văn
Tuy vẻ ngoài giống món bánh cuốn miền xuôi, đều làm từ bột gạo hấp tráng mỏng nhưng bánh cuốn ở Hà Giang lại mang nét riêng, trong đó bánh cuốn phố cổ Đồng Văn được nhận xét là ngon, chuẩn vị hơn cả.
Phần bánh trắng mịn, mỏng, mềm và thơm mùi gạo. Thực khách có thể ăn bánh cuốn thường (gồm nhân mộc nhĩ và thịt xay nhỏ) hoặc bánh cuốn tráng trứng gà.
Đặc biệt, nước chấm của món bánh cuốn này được làm từ nước xương ninh thay vì dùng mắm chua ngọt như nhiều nơi nên có vị ngọt thanh, ăn không ngấy. Người ta đựng nước chấm nóng hổi trong bát, thêm chả miếng (hoặc thịt viên), hành lá, mùi tàu thái nhỏ.
Ngoài những món ăn hấp dẫn được thưởng thức tại chỗ, du khách có thể mua một số đặc sản Hà Giang khác về làm quà cho bạn bè, người thân như thịt gác bếp, mật ong bạc hà, chè Shan tuyết, rượu ngô, bánh tam giác mạch,… hay các loại quả đặc trưng như hồng giòn không hạt, ớt gió, cam sành, na đá bở,…
